W miarę jak koszty energii elektrycznej rosną, coraz większą popularność zyskują kotły na paliwa stałe, w szczególności modele na pellet. Tego typu ogrzewanie jest nie tylko ekonomiczne, ale również w pełni zautomatyzowane, co pozwala na długą autonomiczną pracę urządzeń. Dodatkowo pellet jest paliwem stosunkowo tanim.

Podstawowym elementem konstrukcyjnym takiego kotła jest palnik na pellet. Aby zrozumieć, jak działa to urządzenie, należy przyjrzeć się jego budowie.


Czym jest palnik na pellet?


Palnik na pellet jest tym, co odróżnia kotły na pellet od innych urządzeń na paliwa stałe. Zaprojektowany został specjalnie do spalania biomasy w formie granul (pelletu), wytwarzanych z torfu, odpadów drzewnych lub rolniczych.

Pellet można teoretycznie spalać także w standardowych kotłach na paliwa stałe, jednak z dużą stratą efektywności – zanieczyszczenie popiołem może sięgać nawet 60%. Palnik na pellet wykorzystujący proces spalania pirolitycznego, redukuje ilość popiołu nawet dziesięciokrotnie. W porównaniu do klasycznych kotłów, gdzie paliwo spala się w dwóch oddzielnych komorach (jednej dla drewna, drugiej dla gazów), w palnikach na pellet obszary pirolizy i spalania gazów często się pokrywają, co dodatkowo ogranicza powstawanie nagaru.


Jak działa palnik na pellet?


Palniki na pellet wykonane są z żaroodpornego metalu. Kluczowym elementem jest mechanizm automatycznego podawania paliwa, który zapewnia niemal 100% jego efektywność spalania. Paliwo trafia do strefy spalania z zasobnika, a proces jest regulowany przez automatykę. Wentylatory dostarczają powietrze, potrzebne do spalania.

Za stabilność pracy odpowiadają czujniki monitorujące działanie systemu, a w bardziej zaawansowanych modelach – termometry w obiegu grzewczym. Dzięki temu temperatura w kotle utrzymywana jest na optymalnym poziomie przy minimalnym zużyciu paliwa.


Zalety kotłów z palnikami na pellet


  1. Automatyzacja pracy – użytkownik nie musi ręcznie załadowywać paliwa ani nadzorować pracy urządzenia.
  2. Wysoka efektywność – przy odpowiedniej jakości pelletu sprawność kotła może osiągać nawet 95%.
  3. Płynna regulacja mocy – pozwala dostosować wydajność do aktualnych potrzeb.
  4. Bezpieczeństwo – automatyka umożliwia szybkie wyłączenie dostarczania paliwa w przypadku awarii.
  5. Uniwersalność – palniki na pellet można instalować w większości kotłów na paliwa stałe.


Wady


Podstawowym minusem jest zależność od energii elektrycznej. W przypadku przerwy w zasilaniu przestają działać wentylatory i mechanizmy podające paliwo. Aby uniknąć tego problemu, warto rozważyć instalację zapasowego źródła zasilania. Ponadto do przechowywania pelletu niezbędny jest szczelny zasobnik, chroniący paliwo przed wilgocią.


Rodzaje palników na pellet


1. Faklowe

Palniki faklowe to metalowe rury pełniące funkcję komory spalania. Paliwo jest podawane do strefy spalania za pomocą mechanizmu ślimakowego, napędzanego elektrycznie. Płomień skierowany jest na ścianę kotła. Palniki tego typu są kompaktowe i uniwersalne, co pozwala na ich instalację nawet w małych kotłach.
Zalety:

  • Wysoka efektywność (lepsza niż w przypadku palników retortowych).
  • Małe wymiary i prosta konserwacja.
  • Możliwość stosowania różnych paliw.
    Wady:
  • Wyższy koszt zakupu.
  • Niższa moc w porównaniu z palnikami retortowymi.
  • Skupienie płomienia na jednej strefie kotła.


2. Retortowe

Znane również jako palniki objętościowego spalania. Mają kształt litery "G" i są wyposażone w misę spalania, na którą paliwo trafia od dołu. Powietrze dostarczane do strefy spalania zwiększa intensywność płomienia i chłodzi elementy palnika, co zapobiega przegrzaniu.


Zalety:

  • Większa moc w porównaniu do palników faklowych.
  • Niższy koszt zakupu.
  • Możliwość stosowania alternatywnych paliw, np. drewna czy węgla.
    Wady:
  • Większe wymiary i trudniejsza instalacja.
  • Konieczność regularnego czyszczenia.


Systemy podawania paliwa

  1. Grawitacyjne – najprostsze i najbardziej niezawodne, ale brak regulacji szybkości podawania.
  2. Mechaniczne – wykorzystują systemy ślimakowe lub pneumatyczne, które pozwalają precyzyjnie dozować paliwo.
    • Pneumatyczne – eliminują ryzyko cofnięcia ognia do zasobnika dzięki przerywanemu podawaniu paliwa.
    • Ślimakowe – ciągły przepływ paliwa zwiększa ryzyko zapłonu w zasobniku, dlatego w ich konstrukcji stosuje się elementy ochronne.


Wnioski

Palniki na pellet są efektywnymi i niezawodnymi urządzeniami, które przy odpowiednim doborze i instalacji mogą znacząco obniżyć koszty ogrzewania. Dla małych mocy (do 50 kW) rekomendowane są palniki faklowe ze względu na ich prostotę, efektywność i niskie wymagania konserwacyjne.